اثر منفی بالقوۀ واکسن ویروس کرونا

(Minghui.org) ظرف دو روز، هردو شرکت جانسون اند جانسون و اِلی لیلی، به دلیل نگرانی‌های ایمنی درخصوص «درمان» مورد انتظار ویروسی کشنده که نزدیک به 40میلیون نفر را آلوده و 1میلیون نفر را در سراسر جهان کشته است، آزمایش‌های بالینی مربوط به واکسن ویروس کرونا را به‌ترتیب در 12 و 13اکتبر2020، متوقف کردند.

گرچه مشخص نیست که هر دو شرکت چه زمانی می‌توانند آزمایشات بالینی‌شان را از سر بگیرند یا شرکت‌کنندگان آنها درحال تجربه چه وضعیت‌های خاصی هستند، اما توقف ناگهانی کار این دو شرکتِ پیشگام، باعث تازه شدن بحث درباره ایمنی واکسن ویروس کرونا و عوارض جانبی احتمالی آن شده است.

یکی از نگرانی‌های مهم درباره واکسن ویروس کرونا افزایش آنتی‌بادی وابسته به آن (ADE) است، پدیده‌ای که می‌تواند به افزایش شدت عفونت ویروسی کمک کند. در صورت بروز افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن، آنتی‌بادی‌هایی که با تزریق واکسن تحریک می‌شوند، به‌جای خنثی‌سازی ویروس، باعث افزایش ورود ویروس به سلول‌ها و همانند‌سازی ویروس می‌شوند. پدیده افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن می‌تواند باعث واکنش‌های شدید ایمنی، از جمله مرگ سریع شود.

برخلاف روشی که آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌ها را مورد هدف قرار می‌دهند و از بین می‌برند، چنین دارویی با دامنه اثر وسیع برای ویروس‌ها وجود ندارد. بیشتر داروهای ضد‌ویروسی عامل بیماری‌زا را از بین نمی‌برند. این داروها در‌عوض، با دادن زمان بیشتری به سیستم ایمنی بدن برای پاسخ به ویروس، از تکثیر آن جلوگیری می‌کنند. هنگامی که سیستم ایمنی بدن در این جنگ پیروز شود، حافظهٔ آنتی‌بادیِ اختصاصیِ تولید‌شده برای خنثی‌سازی ویروس را ایجاد می‌کند. وقتی بدن دوباره به همان ویروس آلوده شود، چنین حافظه‌ای سیستم ایمنی بدن را فعال کرده و به‌سرعت تعداد زیادی آنتی‌بادی برای مقابله با عامل بیماری‌زا تولید می‌کند.

این همان ایده‌ای است که واکسن‌ها، عمدتاً بر‌اساس عوامل غیربیماری‌زا یی ساخته ‌شده‌اند که از ویروس تقلید می‌کنند تا بدن را با مصونیت اکتسابی به برخی عوامل بیماری‌زا آماده کنند.

اثر افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن، گرچه هنوز به درستی درک نشده است، اما برای اولین بار در ویروس دانگ کشف شد. هنگامی که شخصی برای اولین بار به ویروس آلوده می‌شود، ممکن است تب، سردرد، درد عضلانی و مفاصل و کهیر و جوش‌های پوستی داشته باشد. از هر 1000 نفر، یک نفر علائم شدیدی مانند خونریزی، شوک و تب خونریزی‌دهنده دارد. این نسبت درصورتی که فرد مجدداً به ویروس آلوده شود می‌تواند ۱۰ برابر بیشتر باشد.

در آزمایشات بالینی برای واکسن دانگ، واکسنی ساخته شده توسط سانوفی که هر چهار سروتیپ ویروس دانگ را هدف قرار می‌دهد، 295 کودک از 20439 کودک (1.44درصد) پس از دریافت دوز سوم واکسن، در سال پنجم در بیمارستان بستری شدند که بیشتر احتمالاً نتیجه اثر افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن بود.

علاوه‌بر ویروس دانگ، افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن، در ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV)، ویروس صفاقی عفونی گربه‌سان، سندرم حاد تنفسی ویروس کرونا (SARS-CoV) و سندرم تنفسی وابسته به ویروس کرونای خاورمیانه (MERS-CoV) نیز مشاهده شده است.

تاکنون فقط ویروس آبله در میان میلیون‌ها ویروس موجود در طبیعت، از طریق واکسیناسیون از بین رفته است. برای ویروس‌های پیچیده‌تر، تولید واکسن‌ها با توجه به اثر افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن و توالی ویروس‌هایی که جهش خود را حفظ می‌کنند، با مشکلات و نتایج مختلفی روبرو شده‌اند.

با توجه به این واقعیت که ویروس کرونای جدید (کوید19)، 80درصد همانند سندرم حاد تنفسی ویروس کرونا (SARS-CoV) و 54درصد همانند سندرم تنفسی وابسته به ویروس کرونای خاورمیانه (MERS-CoV) است، به احتمال زیاد افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن در ویروس کرونای جدید رخ خواهد داد و کسانی که واکسن تزریق می‌کنند در صورت آلودگی با سویه‌های ویروس جهش‌یافته، با آسیب‌پذیری بیشتری مواجه خواهند شد.

برخی از دانشمندان برای به حداقل‌رساندن اثر احتمالی افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن، بهینه‌سازی طراحی واکسن مانند کاهش آنتی‌بادی‌های غیر‌خنثی‌کننده یا تنظیم دوزهای واکسن را پیشنهاد کرده‌اند. اما، با توجه به ماهیت ناپایدار ویروس کرونا و میزان جهش بالا به‌دلیل ساختار آر‌ان‌ای (آر‌ان‌ای نوعی مولکول ژنتیکی است که در معرض تخریب شیمیایی در محیط قرار دارد)، این می‌تواند چالش مهمی برای دانشمندان در مسابقه رو در رو برای تولید واکسن باشد.

در طول تاریخ، چند پاندمی، موج دوم کشنده‌تری را مشاهده کرده‌اند، مانند آنفلوآنزای اسپانیایی در سال 1918 و بیماری همه‌گیر اچ‌وان‌ان‌وان در سال 2009. درحالی‌که مسیرهای آلودگی به ویروس و گروه‌های آسیب‌پذیر مورد هدف آن بسیار پویا است، اما منطقی است که بپرسیم آیا افزایش آنتی‌بادی وابسته به واکسن می‌تواند یکی از عواملی باشد که باعث ایجاد موج مرگبار دوم شده است یا خیر.

از سوی دیگر، از منظر فرهنگ سنتی چین، همیشه اعتقاد بر این است که ارتباط عمیقی بین ذهن و بدن انسان وجود دارد و اگر پدیده‌های سطحی را کنار بگذاریم، فاجعه‌ها اغلب شاخصی از انحطاط قلب و استانداردهای اخلاقی مردم است.

درحالی‌که دانشمندان برای تولید واکسن‌ها و داروهای نجات‌دهنده انسان برای درمان کوید19کشنده درحال مسابقه هستند، ارزش آن را دارد که درباره خودمان تأمل کنیم: آیا دلیل عمیق‌تری برای ویروس کرونا وجود دارد؟ آیا می‌توانیم از درون، درمانی پیدا کنیم؟